Op basis van woorden en geschriften verzameld door Anneke Koenis, onder dankzegging aan velen.
Gaarne naar haar, reacties / aanvullingen / e.d.  :  findes@planet.nl

Landgoed Huize Beresteyn

In 1954 is Huize Beresteyn te Voorschoten door de paters Montfortanen aangekocht om de steeds toenemende stroom van jeugdige kandidaten, de toekomst, op te leiden voor iets groots in missielanden en iets minder spectaculairs in eigen land.

Flitsen uit de eerste 10 jaar geschiedenis Beresteyn

12 september 1955
De bevolking van Beresteyn komt binnen. Voor ons allen was de nieuwe Overste (J.Bokeloh) een onbekende. Maar al gauw had hij alle sympathie veroverd. We maakten die eerste dag alle mogelijke verkenningstochten door het vernieuwde gebouw. Recreatiezaal, nieuwe fysica, alles even mooi. We ontmoetten voor het eerst Pater Op ’t Veld en Pater Meels. De eerste had ons seminarie in Rotselaer moeten verlaten om ons lerarencorps te versterken; Pater Meels kwam van de missievakschool van Bunde om te helpen ons wetenschap bij te brengen.

19 januari 1956
Broeder Bonaventura overleden op de Haagsche Schouw. Hij werd 66 jaar. Hij werd als eerste op ons nieuwe kerkhof begraven. Provinciaal gaf ons een vrije middag.

29 mei 1956
Pater Op ’t Veld benoemd tot Prefect in Schimmert. Zwaar verlies voor onze school. De Pater moest al direct vertrekken. Het leverde nog wel een wandeling op, maar we raakten onze geschiedenis-prof kwijt. We feliciteren de boys in Schimmert met deze fijne verrijking.

12 juli 1956
Inkleding in Schimmert van onze drie eerstelingen. Onze gelukwensen gaan naar Piet Verlaan, Piet Juurlink en Jan Ranke.

17 oktober 1956
Afscheid van Pater Fr. Stams.
“Wie speelde er mee toneel en herinnert zich de repetitie niet? Wie deed er mee aan tekenwedstrijd en knutselwedstrijd en herinnert zich niet meer de vormende aan-wijzingen? Alles opsommen wat Pater Stams voor onze school in deze jaren betekende is onmogelijk. Dankbaar proberen we zijn wijze lessen in praktijk te brengen”.

8 mei 1957
Met glimlachende gezichten zagen de Paters de jongens terugkomen. Alleen P.Hoeberichts niet, want die lag met hersenschudding in bed vanaf 29 april.
Het kan verkeren…… in elk geval goede beterschap!!!

4 juli 1957
Pater Stams met de nieuwe vlag uit Duitsland teruggekomen. Een mooie zwarte beer midden in een heel geel veld. Aan weerszijden van de beer lopen twee horizontale waterstromen. Deze zijn helder blauw. Ze stellen voor de dubbele vijver in ons park en tevens het water van Zuid-Holland. Langs de stok staat in verticale witte band met rode letters BERESTEYN.

23 september 1957
Vandaag sterft Pater Frijns hier op Beresteyn. De volgende dag zou hij 64 jaar geworden zijn.

14 november 1957
Voor de eerste maal in de historie van ons seminarie zal er vandaag een ouderdag gehouden worden. Begunstigd door een stralend herfstzonnetje kwamen de ouders tussen elf en half twaalf aan.

22 mei 1958
Eerste bezoek van Pater Generaal aan onze school. Om elf uur kwam hij aanrijden. Na een korte speech van één van onze jongens, zei Pater Generaal nog een woordje en waar hij natuurlijk het meeste succes mee oogstte was: de verdere dag vrij en een dag langer vakantie.

2 september 1958
Met grote vreugde aanhoren de Paters het gekreun en gesteun van de studenten die op hun laatste krachten Beresteyn binnen strompelden. We troffen behalve nieuwe jongens ook een nieuwe pater aan: Pater J.Lortye.

30 januari 1959
Zieken beginnen strompelend hun bed op te zoeken; dat is het begin van een lesloos tijdperk. Meer dan de helft ligt in de lappenmand. Met bleke gezichten beginnen we 4 februari aan de retraite.
Het is meer dan erg!

20 december 1959
Z.H.Exc.Mgr.Jansen, bisschop van Rotterdam, komt op Beresteyn voor de inwijding van ons thans voltooide huis. De nieuwe bisschop beloofde ons een dag langer vakantie en een nieuwe voetbal.

4 juni 1960
Beresteyn kreeg een televisie. De jongens mochten  om 5 uur naar het kinderuurtje kijken, omdat de avondstudie wegviel. Is u niets opgevallen onder het uurtje?

In Memoriam. 30 augustus 1960, omstreeks 16.00, is de 14-jarige Peter Stroyckens uit Bentveld door zand bedolven en omgekomen. Hij was met enkele vriendjes bezig een kuil te graven aan de voet van een zandafgraving in de duinen aan de Zandvoortselaan te Zandvoort. Toen de kuil drie meter diep was stortte, van de afgraving, plotseling een grote hoeveelheid zand naar beneden, waaronder Peter werd bedolven. Zijn vriendjes waarschuwden omwonenden, die onmiddellijk begonnen met graven, later geassisteerd door tien agenten van politie uit Zandvoort. Het gelukte echter eerst na twintig minuten Peter te vinden. Peter bleek te zijn overleden. De uitvaart is gehouden op zaterdag 3 september 1960 in de parochie van Bentveld, waarna begrafenis.

7 maart 1961
Zilveren priesterfeest van onze Overste, Pater Bokeloh. De feestpreek werd gehouden door de broer van Pater Overste, die deken is van Den Haag. De woorden “Concertprobe”, marionettentheater en clown-goochelaar Anverdi spreken voor zichzelf hoe goed deze dag geslaagd is.

20 mei 1962
De “Farball” werd ’s middags heropend. Al gauw liepen de zaken fantastisch. Wel bleek dat de beste klanten onder de jongens gezocht moesten worden. tegen vieren hielden enkelen een Coca-cola-ver-spuit-wedstrijd. Meesterlijke staaltjes van kurktechniek werden vertoond, terwijl de flesbeheersing van anderen er ook mocht wezen.

3 december 1962
De wakkeren onder ons zagen iets on-alledaags: de rok van de wieroker gleed af. In zijn broek met het wierookvat en de rok over zijn arm schreed hij plechtig naar de sacristie. En het koor maar zingen van Alleluja.

24 maart 1963
Een gouden dag in de analen van ons seminarie. Op deze dag werden in Oirschot de twee eerste leerlingen van ons seminarie tot priester gewijd. Het zijn Pater Verlaan en Pater Ranke. De kroon op het pionierswerk van Pater Polder en Pater Bernhard.
Moge veel jonge mensen van Beresteyn hen volgen op dezeweg!

4 september 1963
Onder al het nieuwe ontdekten we deze keer maar liefst drie nieuwe patersgezichten: Pater Corbey, Pater Muitjens en Pater Keunen.

15 september 1963
Pater van Oosten ging ons verlaten om z’n taak in Schimmert voort te zetten. Wij wensen hem het allerbeste en danken hem voor alles wat hij hier gedaan heeft. Diezelfde wensen gaan ook naar Pater Dassen; die was onder de vakantie al naar Schimmert verrokken.

13 februari 1964
Het zilveren priesterfeest van onze Overste, Pater Hermans. Om 10 uur gingen we naar de Mis, wat echter niet wegnam, dat we op de gewone tijd waren opgestaan. Na de huldiging van Pater Overste en na het heerlijke middageten gingen we naar Leiden om een speurtocht te houden. Volgens welingelichte bronnen was die onder het stof van drie jaar vandaan gehaald. ’s Avonds voerden meisjes van de Huishoudschool van Wassenaar met enkele jongens als tegenspelers het toneelstuk “Genoveva van Brabant” op Om kwart over elf zochten wij ons bed op.

8 maart 1964
Leo Verbakel, oud – Beresteyner, ontvangt in Oirschot de Priesterwijding.

19 april 1964
De eerste dapperen gingen met Pater Schreurs naar het strand. In zee bleek nog geen zwemwater te zitten, daarom kwam het maar uit de lucht.

31 mei 1964
Met grote koppen zal het in de kranten verschijnen: “Het schoolelftal van Beresteyn verovert Rector Vester-beker”. Een onverwacht maar mooi succes.

2 juli 1964
Het is nu zeker dat we onze Overste kwijt zijn: hij is benoemd tot Provinciaal. Met een warm applaus begroetten wij hem en we waren dol van vreugde, omdat we midden in de proefwerkentijd een vrije middag kregen.

augustus 1964
In de loop van de augustus-vakantie werd tot Rector van ons seminarie benoemd Pater Jac. Hoeberichts. Hij is daarmee de vierde Rector geworden sinds het bestaan van de school. Hij is voor niemand van ons een onbekende: hij werd namelijk al in 1951 verbonden aan onze gemeenschap als leraar en kort daarop ook tot econoom aangesteld.

9 november 1964
Dat het rozenkransgebed soms verstoord wordt zijn we gewend. Niet echter, dat Pater Prefect zelf ons attent maakt op een lichtgevende planeet, zich met een enorme snelheid van noord naar zuid bewoog.

30 maart 1965
Pater Prefect vierde zijn verjaardag en wij vierden mee, doordat we een vrije middag kregen. Pater Prefect kreeg deze morgen thee met beschuit op bed gebracht, hem aangeboden door enkele “uitslovers” van de derde.

28 april 1965
Pater Prefect wordt benoemd tot Overste van Zevenaar. In hem verliest Beresteyn één van de twee eerste pioniers, die ten koste van onvoorstelbaar veel offers ons seminarie gemaakt hebben tot wat het nu is. Wij wensen hem in zijn nieuwe verantwoordelijke functie heel veel succes en Beresteyn zal hem nooit vergeten.

13 mei 1965
Vandaag kwam de benoeming uit van de opvolger van Pater Prefect. Dat betekende voor de jeugd een vrije middag.

Van seminarie naar internaat.
Bij het invoeren van de Mammoetwet op het onderwijs is de eigen schoolopleiding gestopt en zijn de leerlingen verspreid over drie scholen in de omgeving. In 1968 woonden hier nog 70 leerlingen en 10 montfortanen. Toen speelde het al, dat niet al die leerlingen zich nog ‘geroepen wisten’ om montfortaans priester te worden. Door een interne verbouwing is de capaciteit gezakt tot 59 en in 1974 waren er nog maar drie of vier leerlingen die begonnen zijn als priesterstudent, maar dat langzamerhand vergeten waren. Zo ging het seminarie geruisloos over in een internaat voor jongens, die van thuis uit de middelbare school niet konden volgen.

Van internaat naar Montforthuis.
Dat internaat bleek duidelijk in een behoefte te voorzien. Doch er dreigde een gevaar. Omdat de leiders merkbaar steeds ouder begonnen te worden, terwijl de leerlingen elk jaar maar weer op de leeftijd tussen 13 en 18 jaar bleven, is dit internaat in 1983 opgeheven. In enkele communiteitgesprekken werd besloten om de gebouwen aan te passen aan de nieuwe situatie en geschikt te maken voor opvang van ‘mensen in nood die voor een korte periode een ‘thuis’ nodig hebben, of een plaats waar ze even op verhaal kunnen komen’. Zo ontstond in 1985 het ‘Montforthuis’. En zo had ook de communiteit een sociaal project, een nieuwe bestemming voor de gebouwen en een reden voor voortbestaan.

Maar de geschiedenis ging door.
In 1985 stierf pater G. de Greeve die, na het sluiten van het klooster aan de Haagsche Schouw in Leiden, hier wilde wonen. In 1987 stierf pater Chris Corbey, overste van het huis en voorzitter van de Bond Zonder Naam. In 1989 stierf pater Ch. Polder, oud leraar en later rustend in Beresteyn. In datzelfde jaar kwam Hub Kleijkers, ex-missionaris in Malawi, de communiteit aanvullen als missieprocurator. In 1990 is pater Frans Diederen, overste van Beresteyn, wegens ziekte verhuisd naar Kerkrade. In 1992 kwam Jeu Jenniskens naar Beresteyn als directeur van de Bond Zonder Naam In 1995 wilde Herman Keunen met zijn duiven en planten hier wonen en vroeg voor de voorzichtigheid aan Jo Corbeij hoelang Beresteyn nog zou blijven bestaan, waarop Jo in volle ernst zei dat Beresteyn de eerste tien jaar zeker niet zou sluiten. Dus Herman kwam. Tussen 1985 en 1995 heeft de communiteit vier mensen verloren en drie mensen er bij gekregen, terwijl er met Montforthuis en missieprocure en Bond Zonder Naam en allerlei assistenties in omringende kerken, ruim voldoende menskracht, activiteit en inkomen was. We konden rustig gaan slapen. Twee jaar later, dus in 1997, is de missieprocurator Hub Kleijkers met de missieprocure verhuisd naar Voerendaal. Jeu Jenniskens ging weg bij de Bond en werd pastoor in Ysselsteyn. toen waren we nog met acht. In 1998 is Jac Hoeberichts wegens zijn leeftijd en om gezondheidsredenen opgenomen in het Zorgcentrum Vroenhof in Houthem. Toen waren we nog met zeven. In 1998 op 31 januari stierf Jo Corbeij plotseling. Nog zes. In 1999 is Hub Muitjens, die Jo Corbeij had opgevolgd als directeur van het Montforthuis, om gezondheidsredenen verhuisd naar Oirschot. Toen waren we nog met vijf. Eind november 1999 is broeder Aloïs Basten plotseling overleden. Vier. En het werd steeds stiller in huis.

Het nog onvoltooide einde
Op 3 januari 2000 vraagt de provinciaal om een gesprek met de communiteit. Het hoofdthema is (voorlopig) nog niet het sluiten van Beresteyn, maar wel een eerste aanzet tot zoeken naar eventuele mogelijkheden of wensen van overleden, als groep of anderszins. Op 19 januari hebben we een communiteitgesprek waarin het niet zo zeer gaat om het sluiten van Beresteyn maar om de toekomst van de laatste vier bewoners. Die hebben zich min of meer duidelijk uitgesproken en dat betekende wel een stuk ontspanning. Op 17 februari 2000 komt de provinciaal op bezoek. Hij heeft eerst een gesprek met ieder afzonderlijk en daarna met de communiteit. Hier werd niets opgelegd, maar gezamenlijk besproken. En de conclusie is dat deze communiteit niet meer leefbaar is en dat daarom de communiteit wordt opgeheven en Beresteyn verkocht.

De laatste dag.
Zondag 13 mei 2001. Deze dag kunnen we aannemen als de dag dat de communiteit van Beresteyn definitief opgeheven wordt. Math Schoffeleers gaat voor in de eucharistieviering. Peter Denneman is aanwezig namens het provinciaal bestuur. Jan Lathouwers is koster en ‘subdiaken’. Gerard Schrama speelt voor de laatste keer op het orgel en Thea Koster doet de eerste lezing. Verder zijn er de zusters Marie-Claire en Renilde, dominicanessen van Bijdorp en tien regelmatige kapelbezoekers. Piet van Oosten is er niet bij, omdat hij voor de laatste keer voorgaat in de eucharistie bij de dominicanessen van Bijdorp. Bij de communie worden ook de hosties uit het tabernakel genuttigd. Direct daarop blaast Jan de godslamp uit.
Daarmee is Beresteyn voor de montfortanen verleden tijd.
Op het afscheid van de eucharistieviering zegt Peter Denneman namens het provinciaal bestuur een woord van waardering. Zijn eigen montfortaanse geschiedenis is ook in Beresteyn begonnen. Daarna worden alle aanwezigen uitgenodigd om in de half ontmantelde recreatiekamer een kopje koffie en een glaasje te drinken. De stemming is niet juichend. Vanuit het provincialaat was al gezegd dat de communiteit, met de zusters en Thea, een etentje aangeboden zouden krijgen. We gaan dan naar de Gouden Leeuw, de basis van het Van der Valk concern. Het is heerlijk zomerweer en we krijgen buiten, in de voormalige speeltuin, een tafel voor acht personen in de schaduw. Het eten en de bediening zijn goed. De stemming is ook wel goed, maar zonder dat uitbundige dat we gewend waren. De volgende ochtend, de allerlaatste dag., worden de zusters Marie-Claire en Renilde weer in handen van de dominicanessen overgedragen. Ze zijn er eerlijk van overtuigd dat ze nooit meer zo’n mooie tijd zullen krijgen als in Beresteyn. Tegen 13.00 uur rijdt Piet van Oosten de poort uit, richting Schimmert. Dat is weer zo’n punt van: ‘nu is het echt voorbij.

Drie maanden later.
Intussen is er heel wat gebeurd. De koper heeft Beresteyn weer doorverkocht. Het is nu van een groepje van vier mensen, o.a. een aannemer en een arts. Ze willen in Beresteyn een zorghotel bouwen. Ze denken dan aan mensen die uit het ziekenhuis moeten en nog niet naar huis kunnen (Montforthuis herrijst?). Ze willen ook chronisch zieken tijdelijk opnemen zodat hun (vrijwillige) verzorgers vrij zijn voor een weekend of bijvoorbeeld een vakantie kunnen nemen. De bedoeling is nu om de buitenmuren van het hoofdgebouw te laten staan en alleen inwendig te gaan verbouwen.