De Barnevelder is als kip een van de bekendste Nederlandse rassen. Vroeger vooral bekend als nutras, tegenwoordig als hobbyras bekend tot in Australië.

Een kip die haar naam dankt aan de plaats Barneveld. Een plaats die als (markt)centrum van de kippenhouders in de wijde omgeving bekend was.

De destijds rond Barneveld aanwezige landhoenders werden gekruist met Aziatische hoenders om vooral de leg tijdens de winter te verbeteren en broedsheid te verminderen. Hierdoor zouden het gehele jaar eieren op de markt beschikbaar komen. Uit deze kruisingen kwamen ook kippen die bruine eieren legden en deze bleken erg gewild. De bruine eieren brachten al snel enkele centen meer op dan witte eieren.

Rond 1923 was er zoveel eenheid in dit bruine eieren leggende ras ontstaan dat men overging tot het erkennen van het Barnevelder ras. De meest voorkomende kleurslag was toen de gezoomde. Naast deze kleurslag waren er ook nog de egaal zwarte en later ook witte Barnevelders. Door verbetering van de gezoomde kleurslag is later de dubbelgezoomde kleurslag ontstaan.

 Het Barnevelder hoen is een middelzwaar ras (3,5 kg voor de haan en 2,75 kg voor de hen) met een breed en diep type en een vanuit de hals oplopende ruglijn. Een strakke enkele kam en een oranje-rode oogkleur zijn opvallend.

De erkende kleurslagen zijn dubbelgezoomd, blauwdubbelgezoomd, zwart, wit en sinds 2009 zilver dubbelgezoomd. De dubbelgezoomde is niet alleen de meest voorkomende maar ook voor velen de mooiste kleurslag. De combinatie van bruin-rood en groenglanzend zwart in het gevederte en de gele pootkleur en helder rode kopversierselen, tezamen met het type, verlenen het ras veel adel.

Naast de grote Barnevelders is ook de dwergvorm gefokt. Deze is erkend in dezelfde kleurslagen. Door zijn geringere ruimtebehoefte is de kriel zeer geliefd bij de fokkers.