| Werk- plekken |
Beroepen- veld |
Arbeids- markt |
Vacature- sites |
Adviezen | Opleidingen | Beroeps- organisatie |
Site Contact |
| DE ARBEIDSMARKT IN GETALLEN |
Vraag en aanbod op de markt voor biologen (12 nov. 2018) |
Schatting aanbod (via uitstroom afgestudeerden). De situatie op de arbeidsmarkt wordt bepaald door vraag èn aanbod. Om de vraag naar afgestudeerde biologen in te schatten gebruiken we op deze site de uitkomsten van eigen tellingen van 'biology' vacatures op de site van Academic Transfer. Het aanbod van afgestudeerden in de biologische sector is moeilijker in te schatten. Het CBS houdt weliswaar de aantallen afgestuurden in het WO en HBO bij maar onderscheidt daarbij grotere en andere sectoren als 'Natuurwetenschappen' en 'Technische studies' Een andere methode is om te kijken naar de aantallen instromende studenten van enkele jaren terug. Deze komen immers na vijf (WO) of vier jaar (HBO) studeren op de markt en bepalen dan het aanbod van nu. Om aan deze getallen te komen is gezocht in het digitaal archief op de Bionieuws-site naar de jaarlijkse opgave van de aantallen instromende studenten in de WO en HBO-richtingen. Voor het WO kon zo voor de studies 'Biologie' en "Medische biologie' een bruikbare reeks getallen worden verkregen. Onder de door Bionieuws onderscheiden 'Biologie-gerelateerde richtingen' vallen een in aantal veelal kleinere en meer lokale studies als 'Life Science & Technology', 'Gezondheid & Leven', 'Psychobiologie'' en 'Nanobiologie'. Deze zijn hier niet verder opgesplitst. Voor het HBO is hier gekozen voor de grote en maatgevende opleiding 'Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek' en twee middelgrote richtingen, de 'Toegepaste biologie' en de 'Lerarenopleiding'. De door Bionieuws onderscheiden kleinere en veelal lokale studierichtingen als 'Bos- en Natuurbeheer', 'Diermanagement', 'Biotechnologie', 'Bioinformatica' en 'Applied Science' zijn hier samengevat onder de noemer 'Overig'.
Bij het WO zien we een lichte daling van de instroom in de jaren 2014 en 2015 hetgeen in 2019 en 2020 zal resulteren in minder afstudeerders. Goed nieuws derhalve voor de studenten in deze studierichtingen die de komende jaren gaan afstuderen: er is dan minder concurentie te verwachten. De echte problemen komen pas in latere jaren wanneer het aantal afstudeerders althans bij de "Biologie' fors zal stijgen. Het is de vraag of en hoe de markt deze verhoogde uitstroom zal weten op te vangen. In het HBO is alleen bij de opleiding 'Biologie en Medisch laboratoriumonderzoek' sprake van een flinke stijging van de aantallen instromende studenten vanaf 2015 hetgeen zich op termijn zal vertalen in grotere aantallen afstudeerders in 2019 en 2020. |
Groeiende economie doet aantal vacaturemeldingen toenemen (23 okt. 2018) |
Telling advertenties op Academic Transfer 
De auteur van deze site houdt de aantallen vacaturemeldingen op de site van Academic Transfer sinds 2011 wekelijks bij. Academic Transfer neemt alle door de universiteiten, academisch-medische centra, rijksinstituten en ook enkele aan de overheid gerelateerde bedrijven opgegeven vacatures in haar bestanden op. Deze weektellingen zijn vervolgens omgerekend naar kwartaalgemiddelden en in de onderstaande grafieken weergegeven.
Alle vacatures en alleen de promotieplaatsen Het resultaat van de tellingen van de laatste vijf jaar zijn hieronder in beeld gebracht. Over de hele periode van vier jaar is er sprake van een gestage stijging van de aantallen vacatures die zich maar gedeeltelijk vertaalde in een stijging bij de promotieplaatsen (bepaald met de zoekterm "PhD student'). Lag het jaargemiddeldein 2013 nog rond de 400, in 2017 kwam dit dicht tegen de 600 aan. Het aantal promotieplaatsen wordt wat minder door de opgaande economie gestuurd en is daarom maar gedeeltelijk met de algemene stijging meegegaan. Een punt van belang is dat de stijging in aantal meldingen van de vacatures niet automatisch betekent dat er ook meer feitelijke banen zijn. Immers in tijden van hoogconjunctuur is er meer noodzaak om om te adverteren en blijven vacatures ook langer open staan. |
| ALLE vacatures: Totaal waarvan Promotieplaatsen ('PhD student') |
|
Vacatures 'Biology' en 'Promotieplaatsen Biologie' dalend Bijna de helft van de afgestudeerden in de biowetenschappen gaat verder als promovendus. Het aantal promotievacatures is derhalve een belangrijk gegeven. De auteur van deze site heeft dan ook het totaal aantal vacatures (met de zoekterm 'Biology') wekelijks bijgehouden alsmede het aantal promotieplaatsen (zoektermen 'Biology' + 'PhD student') binnen dat totaal. Met deze zoekterm worden alle vacatures gevangen waarin het woordje 'biology' voorkomt, dus biology 'sec', molecular biology, medical biology, environmental biology, microbiology enz. Zoals in onderstaande grafiek (B) is te zien volgden ook de vacatures 'Biology' zowel in totaal als alleen de promotieplaatsen, aanvankelijk een patroon van pieken en dalen waarbij het jaar 2016 opvalt door een gelijkmatiger verloop. Vanaf het begin van 2017 zet een stijging in die in 2018 weer wat afvlakt. |
| Vacatures 'Biology' : Totaal waarvan Promotieplaatsen ('PhD student') |
|
Aandeel promotieplaatsen 'Biology' dreigt nog wat verder terug te lopen Door het aantal promotieplaatsen 'Biology' te betrekken op het totaal van alle getelde promotieplaatsen ontstaat een goed beeld van het aandeel dat de biologische wetenschappen in het geheel hebben. 
In 2011-2013 schommelde dit aandeel rond de 24% maar kwam in 2104 flink lager uit, zo rond de 20%, Dit aandeel kon in 2015 worden vastgehouden maar 2016 bracht een verdere daling tot een schamele 18%. In 2017 volgde een licht herstel tot 20%. De cijfers van de eerste 9 maanden van 2018 (18%) geven aan dat het resultaat van 2017 waarschijnlijk niet kan worden vastgehouden. Op de lange termijn bezien is het aandeel promotieplaatsen dus duidelijk teruggelopen, een terugloop die overigens ook zichtbaar was in het aandeel van alle 'biology' vacatures ten opzichte van het totaal van alle vacatures.
|
Nieuw onderzoek arbeidsmarkt SEO (25 sept. 2018) |
SEO rapport 2018 Ieder jaar brengt het SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Elsevier een rapport uit over de situatie op de arbeidsmarkt voor academici en HBO'ers. Het laatste onderzoek betrof de afgestudeerden van het examenjaar 2015/2016 waarvan de resultaten begin juni 2018 werden gepubliceerd. Het onderzoek uitgevoerd met behulp van gegeven van het CBS met als sluitingsdatum januari 2018. Helaas is de opzet ten opzichte van die van de vorige jaren flink veranderd en zo ontbreken ook dit keer een aantal voor ons juist interessante gegevens zoals over het uitwijken naar een lager niveau van de baan en het al dan niet spijt hebben van de studiekeuze. Ook is de zoekduur naar een baan over een langere periode nagegaan (48 i.p.v. 18 maanden) en wordt niet het gemiddelde maar de mediane waarde weergegeven. Een belangrijk verschilpunt is verder dat het onderzoek ook dit keer gebruik maakte van gegevens van het CBS terwijl vanaf 2016 eigen enquête onder afgestudeerden de basis vormden voor het onderzoek. Zo ontbreken nu belangrijke gegevens zoals over het al dan niet (nog) werkzoekend zijn en het spijt hebben van de eerdere studiekeuze. Ook aard en niveau van de gevonden baan blijfven door de gekozen definitie buiten beschouwing. Een vergelijking met de uitkomst van voor 2017 daardoor niet goed mogelijk De uitslag van het voor ons doel veel geschiktere SEO-onderzoek uit 2016 zal daarom voorlopig nog op deze site te zien blijven (zie onderaan op deze pagina). De resultaten Het belangrijkste gegeven uit het onderzoek is de verschillen in zoekduur naar een substantiële baan waarbij 'substantieel' gedefinieerd is als een baan in Nederland van minimaal 0.6 fte en met een salaris van minimaal 140% (HBO) of 150% (WO) van het minimumloon. In onderstaande grafieken zijn de voor dit deel van het onderzoek onderzochte studierichtingen gerangschikt naar zoekduur. Bij het HBO treffen we richtingen als Verpleegkunde en Optometrie & Audiologie bovenaan in de grafiek aan en Kunstacademie en Dans onderaan. In het WO zitten b.v. Farmaceutische wetenschappen en Computer Science in de top en vormen Kunst- & Cultuurstudies en Archeologie de hekkensluiters. In de onderstaande grafieken zijn alleen de posities van de voor de doelgroep van deze site relevante studierichtingen ingetekend. Bij het HBO zijn dat de Lerarenopleiding Biologie (2e graads), de Biologie & Medisch Laboratorium onderzoek en de Milieustudies. De getallen geven de plaats in de ranglijst weer met die van vorig jaar tussen haakjes. De laatste twee richtingen zijn t.o.v. vorig jaar in rangorde achteruit gegaan, de lerarenopleiding bleef opmerkelijk hoog in de ranglijst staan. Bij het WO zijn de Biomedische wetenschappen, de Milieu- en Natuurwetenschappen, de Biologie en de Biotechnologie. Een blik op de figuur hieronder maakt duidelijk dat de afgestudeerden in de Milieu & Natuurwetenschappen en de Biologie in zwaar weer verkeren. Het duurt bij deze laatste studierichting 13 maanden voordat tenminste 50% een substantiëlebaan heeft gevonden. De Biomedische wetenschappen komen met 6 maanden hier het beste uit de bus. |
 |
zoekduur (maanden) HBO <<< WO >>> |
 |
De lering uit dit verhaal
Opmerkingen (1) Het SEO onderzoek gaat erg in detail en verschaft veel gegevens over salarishoogte, regionale herkomst, man-vrouw verschillen e.d., gegevens die althans voor onze doelgroep niet zo interessant zijn. (2) Door het gebruik van CBS-gegevens als bron vallen de buiten Nederland gevonder banen buiten de tellingen hetgeen met name voor de op onderzoek gerichte opleidingen in het WO een zekere vertekening van het beeld kan opleveren.  |
Raming behoefte aan biologie leraren (24 aug. 2018) |
Raming behoefte (OCW) 
CentERdata stelt jaarlijks voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) arbeidsmarkt-ramingen op voor o.a. voortgezet onderwijs (mavo, havo, vwo). De arbeidsmarktramingen geven onder meer inzicht in vraag en aanbod van leraren voor de komende jaren.Onderstaande tabellen tonen de onvervulde vraag als percentage van de werkgelegenheid voor de exacte vakken 1e graad en 2e graad) en is ontleend aan een veel uitgebreidere tabel in genoemd rapport. Een blik op de tabel maakt duidelijk dat de biologie de grote uitzondering is in het geheel. Een getal in de buurt van de 0 voor de onvervulde vraag betekent dat er vrijwel geen vacatures openstaan en dat de nieuwkomers dus moeten wachten op open vallende plekken die ontstaan door vertrek, ziekte of pensionering. De natuurkunde en de sheikunde staan er in dit opzicht veel beter voor en laten in vergelijking met de uitkomst van vorig jaar ook hogere cijfers zien. |
| 1e graads | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Biologie | 0,4% | 0,2% | 0,1% | 0,1% | 0,0% | 0,0% |
| Natuurkunde | 1,6% | 1,4% | 1,4% | 1,0% | 0,7% | 0,6% |
| Scheikunde | 3,0% | 2,8% | 3,0% | 2,5% | 2,1% | 1,6% |
| Wiskunde | 1,1% | 1,1% | 1,6% | 1.6% | 1,3% | 1,3% |
| 2e graads | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
| Biologie | 0,3% | 0,3% | 0,3% | 0,3% | 0,3% | 0,3% |
| Natuurkunde | 3,8% | 5,3% | 7.1% | 8,4% | 9,2% | 10,3% |
| Scheikunde | 3,9% | 5,0% | 6,5% | 7,8% | 8,5% | 9,3% |
| Wiskunde | 1,0% | 1,3% | 2,3% | 2,8% | 3,2% | 3,7% |
|
Voor een volledig beeld van de kansen van de bioloog op een baan in het middlebaar onderwijs zijn ook gtegevens over de verwachte uitstroom van de lerarenopleidingen van belang maar die konden nog niet worden achterhaald. Het lijkt er toch op dat
de bioloog die voor een baan in het onderwijs kiest zich goed moet realiseren dat de banen hier bepaald niet voor het oprapen liggen en er nog al eens gewacht moet worden tot er een geschikte plek vrij komt.
Bron: CentERdata, oct. 2017 (via onderwijs > arbeidsmarktramingen > update rapport) |
Arbeidsmarktsituatie biologen blijft moeilijk (rapport SEO 2016) |
Het onderzoek Ieder jaar brengt het SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Elsevier een rapport uit over de situatie op de arbeidsmarkt voor academici en HBO'ers. Het onderzoek betrof de afgestudeerden van het examenjaar 2013/2014 waarvan de resultaten begin juni 2016 werden gepubliceerd. Op basis van gegevens van de IB-groep van de dienst Uitvoering Onderwijs werden steekproefsgewijs 5473 afgestudeerden van in totaal 116 veel gekozen universitaire- en HBO-opleidingen geënquêteerd en gevraagd naar hun arbeidssituatie op het moment anderhalf jaar ná afstuderen. De enquête werd gehouden in januari 2016. In de enguéte werd met name gevraagd naar de aansluiting van studie en werk, het salaris, het uitzicht op vast werk, de zoekduur naar en het niveau van de gevonden baan en het al dan niet spijt hebben van de studiekeuze. Voor ons doel zijn vooral de zoekduur en het niveau waarop de baan verkregen werd van belang. Van de onderzochte WO-opleidingen werden ten behoeve van de doelgroep van deze site de drie meest relevante studies uitgelicht: Biologie, Biomedische wetenschappen en Milieuwetenschappen. Van de HBO-opleidingen waren dat: Biologie/Medisch laboratoriumonderzoek, Milieustudies en Lerarenopleiding exact. Op basis van de geselecteerde gegevens werden vervolgens nieuwe grafieken en tabellen gemaakt. Zoekduur naar een baan (in maanden) De zoekduur werd gedefinieerd als de tijd in maanden die verloopt tussen het beginnen met zoeken naar een werkplek en het vinden van een geschikte en op de studie aansluitende baan. Deze baan moet liggen op het eigen niveau of hooguit één niveau lager, dus bij een universitaire WO-opleiding op HBO- en bij een HBO-opleiding op MBO-niveau. Het onderzoek toonde aan dat de gemiddelde zoekduur van academici de laatste jaren gestaag is opgelopen naar zes maanden en voor de hbo'er s naar vier maanden maar dat sinds het vorige onderzoek van een duidelijke verbetering sprake is, zij het dat die verbetering voor de hier onderscheiden studierichtingen verschillend uitpakt. |
 | Zoekduur baan (in maanden) in het WO en het HBO blauw + groen: tijd in maanden voordat een baan op het geëigende niveau werd gevonden. blauw: idem, inclusief één niveau lager (dus HBO bij een univ. opleiding en MBO in het geval van een HBO-opleiding) |
|
Kijken we naar de zoekduur voor een baan in het WO dan zien we dat de afgestudeerden in de Biologie er met gemiddeld ruim 8 maanden het langst over doen een baan te vinden. De Biomedische wetenschappers doen er iets minder lang over. De afgestudeerden van de Milieuwetenschappen doen het dit keer opmerkelijk goed en wijken daarbij ook nog eens minder uit naar een baan op lager niveau (groene balk in de figuur).
Bij het HBO zien we dat de afgestudeerden van de Biologie / Medische laboratoriumopleidingen sneller een baan vinden dan hun collega's in het WO terwijl bij de Milieustudies de situatie net andersom is. De Lerarenopleiding Exact doen het met 2 maanden opmerkelijk goed. |
|
Nog of opnieuw werkzoekend Voor de juiste interpretatie van de stand van de arbeidsmarkt is het antwoord op de vraag "ben je nog of opnieuw werkzoekend?" van groot belang. De gevonden baan kan immers zeer tijdelijk zijn, een (ongewenste) deeltijdbaan betreffen of inhoudelijk flink tegenvallen. Bij het WO komen de Biologie en de Milieuwetenschappen uit boven het gemiddelde van alle WO-richtingen waarbij aangetekend moet worden dat dat algemeen gemiddelde door de zeer slechte situatie bij veel alfa- en gamma studies behoorlijk laag ligt. Bij het HBO doen de Milieustudies het niet goed. Let wel: deze uitkomst betekent bij het WO dat één op de zes afgestudeerden na anderhalf jaar nog of opnieuw naar een geschikte baan aan het zoeken is. Bij het HBO is de situatie wat beter met uitzondering dan van de Milieustudies waar één op de vijf afgestudeerden werkzoekend is. De situatie ten opzichte van die van vorig jaar (de getallen tussen haakjes) is overigens wel in alle gevallen verbeterd. |
|
|
|
Spijt of geen spijt van studiekeuze Het SEO/Elseviers onderzoek betrof, zoals gebruikelijk, een groot aantal andere zaken die in het kader van deze site niet relevant zijn om te vermelden. Zo zal het de afstuderende bioloog niet zo veel interesseren of zijn salaris hoger of lager is dan afgestudeerden van andere studierichtingen. Wel interessant is de vraag of hij of zij spijt heeft van zijn de eerdere studiekeuze. Over alle richtingen WO en HBO bij elkaar ligt het aantal dat opgeeft spijt te hebben op 15% resp.21%, maar een kleine verbetering tegenover vorig jaar met resp. 26% en 23% . Hoe zit het met onze studierichtingen? Alle drie de WO-opleidingen doen het minder goed dan vorig jaar waarbij opvalt dat de Milieuwetenschappers het minst gelukkig waren met hun studiekeuze van destijds. Bij de HBO-opleidingen zien we hetzelfde beeld, ook hier de MiIieustudies met de minst tevreden oud-studenten. |
|
|