| Werk- plekken |
Beroepen- veld |
Arbeids- markt |
Vacature- sites |
Adviezen | Opleidingen | Beroeps- organisatie |
Site Contact |
| DE ARBEIDSMARKT IN GETALLEN |
Groeiende economie doet aantal vacaturemeldingen toenemen (2 juli 2018) |
Telling advertenties op Academic Transfer 
De auteur van deze site houdt de aantallen vacaturemeldingen op de site van Academic Transfer sinds 2011 wekelijks bij. Academic Transfer neemt alle door de universiteiten, academisch-medische centra, rijksinstituten en ook enkele aan de overheid gerelateerde bedrijven opgegeven vacatures in haar bestanden op. Deze weektellingen zijn vervolgens omgerekend naar kwartaalgemiddelden en in de onderstaande grafieken weergegeven.
Alle vacatures en alleen de promotieplaatsen Het resultaat van de tellingen van de laatste vijf jaar zijn hieronder in beeld gebracht. Over de hele periode van vier jaar is er sprake van een gestage stijging van de aantallen vacatures die zich maar gedeeltelijk vertaalde in een stijging bij de promotieplaatsen (bepaald met de zoekterm "PhD student'). Lag het jaargemiddeldein 2013 nog rond de 400, in 2017 kwam dit dicht tegen de 600 aan. Het aantal promotieplaatsen wordt wat minder door de opgaande economie gestuurd en is daarom maar gedeeltelijk met de algemene stijging meegegaan. Een punt van belang is dat de stijging in aantal meldingen van de vacatures niet automatisch betekent dat er ook meer feitelijke banen zijn. Immers in tijden van hoogconjunctuur is er meer noodzaak om om te adverteren en blijven vacatures ook langer open staan. |
| ALLE vacatures: Totaal waarvan Promotieplaatsen ('PhD student') |
|
Vacatures 'Biology' en 'Promotieplaatsen Biologie' dalend Bijna de helft van de afgestudeerden in de biowetenschappen gaat verder als promovendus. Het aantal promotievacatures is derhalve een belangrijk gegeven. De auteur van deze site heeft dan ook het totaal aantal vacatures (met de zoekterm 'Biology') wekelijks bijgehouden alsmede het aantal promotieplaatsen (zoektermen 'Biology' + 'PhD student') binnen dat totaal. Met deze zoekterm worden alle vacatures gevangen waarin het woordje 'biology' voorkomt, dus biology 'sec', molecular biology, medical biology, environmental biology, microbiology enz. Zoals in onderstaande grafiek (B) is te zien volgden ook de vacatures 'Biology' zowel in totaal als alleen de promotieplaatsen, een patroon van pieken en dalen waarbij het jaar 2016 opvalt door een gelijkmatiger verloop en 2017 na een wat matige start in het eerste kwartaal een opmerkelijke stijging te zien geeft. |
| Vacatures 'Biology' : Totaal waarvan Promotieplaatsen ('PhD student') |
|
Aandeel promotieplaatsen 'Biology' dreigt nog wat verder terug te lopen Door het aantal promotieplaatsen 'Biology' te betrekken op het totaal van alle getelde promotieplaatsen ontstaat een goed beeld van het aandeel dat de biologische wetenschappen in het geheel hebben. 
In 2011-2013 schommelde dit aandeel rond de 24% maar kwam in 2104 flink lager uit, zo rond de 20%, Dit aandeel kon in 2015 worden vastgehouden maar 2016 bracht een verdere daling tot een schamele 18%. In 2017 volgde een licht herstel tot 20%. De cijfers van de eerste zes maanden van 2018 (17%) geven aan dat het resultaat van 2017 waarschijnlijk niet kan worden vastgehouden. Op de lange termijn bezien is het aandeel promotieplaatsen dus teruggelopen (een terugloop die overigens ook zichtbaar was in het aandeel van alle 'biology' vacatures ten opzichte van het totaal van alle vacatures).
|
Vraag en aanbod op de markt voor biologen (10 nov. 2017) |
Aanbod afgestudeerden moeilijk te achterhalen. De situatie op de arbeidsmarkt wordt bepaald door vraag en aanbod, Om de vraag naar afgestudeerde biologen in te schatten gebruiken we op deze site de uitkomsten van eigen tellingen van 'biology' vacatures op de site van Academic Transfer. Het aanbod van afgestudeerden in de biologische sector is echter moeilijker in te schatten. Het CBS houdt weliswaar de aantallen afgestuurden in het WO en HBO bij maar onderscheid daarbij heel andere sectoren als 'Natuurwetenschappen' en 'Technische studies' Een andere methode is om te kijken naar de aantallen instromende studenten van enkele jaren terug. Deze komen immers na vier (HBO) of vijf (WO) jaar studeren op de markt en bepalen dan het aanbod nu. Om aan deze getallen te komen is gezocht in het digitaal archief op de Bionieuws-site naar de jaarlijkse opgave van de aantallen instromende studenten in de WO en HBO-richtingen. Voor het WO kon zo althans voor de studies 'Biologie' en "Medische biologie' een bruikbare reeks getallen worden gevonden. Voor het HBO ligt de zaak moeilijker omdat er daar sprake is van een bont gezelschap van nogal uitlopende studierichtingen die bovendien op één uitzondering na relatief klein zijn. Bionieuws vermeldde o.a. 'Bos- en Natuurbeheer', 'Diermanagement', 'Biotechnologie', 'Bioinformatica' en 'Applied Science'. Voor deze site is gekozen voor de grote en maatgevende opleiding 'Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek' en twee middelgrote richtingen, de 'Lerarenopleiding' en de 'Toegepaste biologie'.
In het HBO is sprake van een gelijdelijke stijging van de aantallen instromende studenten maar juist in de jaarklassen 2014 en 2015 is dat nog niet het geval waardoor er in 2018 en 2019 geen groter aanbod aan afgestudeerden te verwachten valt. Bij de richting 'Biologie en medisch Laboratoriumonderzoek' (  ) is zelfs even sprake van een daling maar deze is veroorzaakt door een in 2015 tijdelijk ingestelde numerus fixus voor deze opleiding.Bij het WO zien we zelfs een flinke daling van de instroom in de jaren 2013 en 2014 hetgeen zal resulteren in minder afstudeerders in 2018 en 2019. Goed nieuws derhalve voor de studenten in deze studierichtingen die de komende jaren gaan afstuderen: er is dan minder concurentie te verwachten. De echte problemen komen pas in latere jaren wanner het aantal afstudeerders fors zal stijgen. Het is de vraag of en hoe de markt deze verhoogde uitstroom zal weten op te vangen. |
Nieuw onderzoek arbeidsmarkt SEO/Elsevier (14 aug. 2017) |
Elsevier/SEO 2017  Ieder jaar brengt het SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Elsevier een rapport uit over de situatie op de arbeidsmarkt voor academici en HBO'ers. Het laatste onderzoek betrof de afgestudeerden van het examenjaar 2014/2015 waarvan de resultaten begin juni 2017 werden gepubliceerd. Het onderzoek uitgevoerd met behulp van gegeven van het CBS met als sluitingsdatum januari 2017.Helaas is de opzet ten opzichte van die van de vorige jaren flink veranderd en zo ontbreken dit keer een aantal voor ons juist interessante gegevens zoals over het uitwijken naar een lager niveau van de baan en het al dan niet spijt hebben van de studiekeuze. Ook is de zoekduur naar een baan over een langere periode nagegaan (48 i.p.v. 18 maanden) en wordt niet het gemiddelde maar de mediane waarde weergegeven. Een belangrijk verschilpunt is verder dat het onderzoek dit keer gebruik maakte van gegevens van het CBS terwijl in de vorige jaren eigen enquête onder afgestudeerden de basis vormden voor het onderzoek. Een vergelijking met de uitkomst van vorig jaar is daardoor niet goed mogelijk. De uitslag van het voorlaatste onderzoek uit 2016 zal daarom voorlopig op deze site te zien blijven (zie het hoofdstuk onderaan deze pagina). De resultaten Het belangrijkste gegeven uit het onderzoek is de verschillen in zoekduur naar een substantiële baan waarbij 'substantieel' gedefinieerd is als een baan in Nederland van minimaal 0.6 fte en met een salaris van minimaal 140% (HBO) of 150% (WO) van het minimumloon. In onderstaande grafieken zijn de voor dit deel van het onderzoek onderzochte studierichtingen gerangschikt naar zoekduur. Bij het HBO treffen we richtingen als 'Mechatronina' en 'Verpleegkunde' bovenaan in de grafiek aan en 'Kunstacademie' en 'Dans' onderaan. In het WO zitten b.v. 'Farmaceutische wetenschappen' en 'Computer Science' in de top en vormen 'Kunst- en Cultuurstudies' en 'Letterkunde' de bekende hekkensluiters. In de onderstaande grafieken zijn alleen de posities van de voor onze doelgroep relevante studierichtingen ingetekend. Bij het HBO zijn dat de 'Leraren opleiding Biologie' (4), de 'Biologie en Medisch Laboratorium onderzoek' (44) en de 'Milieustudies' (54). De getallen tussen haakjes geven de plaats in de ranglijst weer. Bij het WO zijn dat naast de Biomedische wetenschappen (25), de 'Milieu- en Natuurwetenschappen' (48) en 'Biologie' (54) en dit jaar ook de 'Biotechnologie' (31) die in de vorige onderzoeken nog bij de 'Moleculaire Wetenschappen' werd ingedeeld. |
 |
zoekduur HBO (maanden) << |
 |
zoekduur WO (maanden) << |
De lering uit dit verhaal
Opmerkingen (1) Het SEO onderzoek gaat erg in detail en verschaft veel gegevens over salarishoogte, regionale herkomst, man-vrouw verschillen e.d., gegevens die althans voor onze doelgroep niet zo interessant zijn. (2) Door het gebruik van CBS-gegevens als bron vallen de buiten Nederland gevonder banen buiten de tellingen hetgeen met name voor de op onderzoek gerichte opleidingen in het WO een zekere vertekening van het beeld kan opleveren. (3) De mediane zoekduur naar een baan van het cohort 2014-2015 kan op het moment van afsluiten van dit onderzoek op 1 januari 2017 uiteraard niet langer zijn dan 28 maanden. Dat dit in bovenstaande grafieken toch het geval is komt omdat bij studierichtingen met veel afgestudeerden nog zonder baan op basis van gegevens uit 2012-2015 een voorspelling is gedaan wat die mediane zoekduur theoretisch zou kunnen zijn.  |
Update raming behoefte aan leraren (feb. 2017) |
Raming behoefte (OCW) CentERdata stelt jaarlijks voor het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) arbeidsmark-tramingen op voor o.a. voortgezet onderwijs (mavo, havo, vwo). De arbeidsmarktramingen geven onder meer inzicht in vraag en aanbod van leraren. De in het rapport van CentERdata gepresenteerde cijfers voor de onvervulde vraag in het voortgezet onderwijs zijn gebaseerd op berekeningen waarin bij het toekennen van een leraar aan een vacature, instroom slechts wordt toegestaan als het gevraagde vak aansluit bij de bevoegdheid van de leraar (met een 1e graadsbevoegdheid mag men daarbij ook in het 2e graadsgebied lesgeven, maar met een 2e graadsbevoegdheid niet in het 1e graadsgebied). Onderstaande tabel toont de onvervulde vraag als percentage van de werkgelegenheid voor de exacte vakken (1e graad) en is ontleend aan een veel uitgebreidere tabel in genoemd rapport. Een blik op de tabel maakt duidelijk dat de biologie de grote uitzondering is in het geheel. Een getal in de buurt van de 0 voor de onvervulde vraag betekent dat er vrijwel geen vacatures openstaan en dat de nieuwkomers dus moeten wachten op open vallende plekken die ontstaan door vertrek, ziekte of pensionering. De bioloog die voor een baan in het onderwijs kiest moet dus beseffen dat de banen bepaald niet voor het oprapen liggen en er nog al eens gewacht moet worden tot er een plek vrij komt. De moleculair opgeleide bioloog, de biofysicus of de bioinformaticus kunnen baat hebben bij het aanvaarden van een baan met een gering aantal uren biologie gecombineerd met een aantal - feitelijk onbevoegd gegeven - uren in het andere vak. Een andere mogelijkheid kan zijn om een complete tweede bevoegdheid te behalen maar dit vergt uiteraard meer studietijd, in de orde van een jaar. |
| 1e graads | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2021 |
| Biologie | 0,2% | 0,1% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
| Natuurkunde | 3,1% | 4,0% | 3,5% | 3,1% | 2,2% | 1,4% |
| Wiskunde | 3,2% | 4,6% | 5,05% | 4,97% | 4,5% | 4,2% |
| Scheikunde | 6,1% | 7,6% | 7,3% | 6,9% | 6,2% | 5,5% |
| Informatica | 13,9% | 19,9% | 24,4% | 28,6% | 32,4% | 35,9% |
De 2e graads sector vertoont ongeveer hetzelfde beeld als de 1e graad sector, zo meldt het rapport. Bron CentERdata, nov, 2016 (via onderwijs > arbeidsmarktramingen > update rapport) |
Situatie arbeidsmarkt biologen relatief moeilijk (rapport SEO/Elsevier, juli 2016) |
Het onderzoek  Ieder jaar brengt het SEO Economisch Onderzoek in opdracht van Elsvier een rapport uit over de situatie op de arbeidsmarkt voor academici en HBO'ers. Het laatste onderzoek betrof de afgestudeerden van het examenjaar 2013/2014 waarvan de resultaten begin juni 2016 werden gepubliceerd. Op basis van gegevens van de IB-groep van de dienst Uitvoering Onderwijs werden steekproefsgewijs 5473 afgestudeerden van in totaal 116 veel gekozen universitaire- en HBO-opleidingen geënquêteerd en gevraagd naar hun arbeidssituatie op het moment anderhalf jaar ná afstuderen. De enquête werd gehouden in januari 2016 en reflecteert daarmee de situatie op de arbeidsmarkt van medio 2015.In de enguéte werd met name gevraagd naar de aansluiting van studie en werk, het salaris, het uitzicht op vast werk, de zoekduur naar en het niveau van de gevonden baan en het al dan niet spijt hebben van de studiekeuze. Voor ons doel zijn vooral de zoekduur en het niveau waarop de baan verkregen werd van belang. Van de onderzochte WO-opleidingen werden ten behoeve van de doelgroep van deze site de drie meest relevante studies uitgelicht: Biologie, Biomedische wetenschappen en Milieuwetenschappen. Van de HBO-opleidingen waren dat: Biologie/Medisch laboratoriumonderzoek, Milieustudies en Lerarenopleiding exact. Op basis van de geselecteerde gegevens werden vervolgens nieuwe grafieken en tabellen gemaakt. Zoekduur naar een baan (in maanden) De zoekduur werd gedefinieerd als de tijd in maanden die verloopt tussen het beginnen met zoeken naar een werkplek en het vinden van een geschikte en op de studie aansluitende baan. Deze baan moet liggen op het eigen niveau of hooguit één niveau lager, dus bij een universitaire WO-opleiding op HBO- en bij een HBO-opleiding op MBO-niveau. Het onderzoek toonde aan dat de gemiddelde zoekduur van academici de laatste jaren gestaag is opgelopen naar zes maanden en voor de hbo'er s naar vier maanden maar dat sinds het vorige onderzoek van een duidelijke verbetering sprake is, zij het dat die verbetering voor de hier onderscheiden studierichtingen verschillend uitpakt. |
 | Zoekduur baan (in maanden) in het WO en het HBO blauw + groen: tijd in maanden voordat een baan op het geëigende niveau werd gevonden. blauw: idem, inclusief één niveau lager (dus HBO bij een univ. opleiding en MBO in het geval van een HBO-opleiding) |
|
Kijken we naar de zoekduur voor een baan in het WO dan zien we dat de afgestudeerden in de Biologie er met gemiddeld ruim 8 maanden het langst over doen een baan te vinden. De Biomedische wetenschappers doen er iets minder lang over. De afgestudeerden van de Milieuwetenschappen doen het dit keer opmerkelijk goed en wijken daarbij ook nog eens minder uit naar een baan op lager niveau (groene balk in de figuur).
Bij het HBO zien we dat de afgestudeerden van de Biologie / Medische laboratoriumopleidingen sneller een baan vinden dan hun collega's in het WO terwijl bij de Milieustudies de situatie net andersom is. De Lerarenopleiding Exact doen het met 2 maanden opmerkelijk goed. Ontwikkeling in de tijd De uitslag van dit jaar, gelegd naast die van de vorige 4 jaren, geeft een beeld van de tijd in maanden die het kost om een passende baan te vinden (zie beide figuren hieronder). In het algemeen is die tijd dit jaar opnieuw wat korter geworden. Voor de Milieuwetenschappen WO geldt dit (onverwacht) het meest. Bij de Toegepaste Biologie (w.o. Medische biologie en Biotechnologie) zette de verbetering al vorig jaar in. Het SEO heeft deze laatste combinatie van richtingen in het onderzoek van dit jaar vervangen door de Biomedische wetenschappen, vandaar de onderbreking in de grafiek. Wat opvalt is dat de Biologie nauwelijks is meegegaan in de algemene trend van een verkorting van de zoekduur. Bij het HBO liggen de zoekduren duidelijk gunstiger en ook wat dichter bij elkaar dan in het WO waarbij weer opvalt dat de Milieustudies het relatief het minst goed voor de dag komen. |
|
|
Nog of opnieuw werkzoekend Voor de juiste interpretatie van de stand van de arbeidsmarkt is het antwoord op de vraag "ben je nog of opnieuw werkzoekend?" van groot belang. De gevonden baan kan immers zeer tijdelijk zijn, een (ongewenste) deeltijdbaan betreffen of inhoudelijk flink tegenvallen. Bij het WO komen de Biologie en de Milieuwetenschappen uit boven het gemiddelde van alle WO-richtingen waarbij aangetekend moet worden dat dat algemeen gemiddelde door de zeer slechte situatie bij veel alfa- en gamma studies behoorlijk laag ligt. Bij het HBO doen de Milieustudies het niet goed. Let wel: deze uitkomst betekent bij het WO dat één op de zes afgestudeerden na anderhalf jaar nog of opnieuw naar een geschikte baan aan het zoeken is. Bij het HBO is de situatie wat beter met uitzondering dan van de Milieustudies waar één op de vijf afgestudeerden werkzoekend is. De situatie ten opzichte van die van vorig jaar (de getallen tussen haakjes) is overigens wel in alle gevallen verbeterd. |
|
|
|
Spijt of geen spijt van studiekeuze Het SEO/Elseviers onderzoek betrof, zoals gebruikelijk, een groot aantal andere zaken die in het kader van deze site niet relevant zijn om te vermelden. Zo zal het de afstuderende bioloog niet zo veel interesseren of zijn salaris hoger of lager is dan afgestudeerden van andere studierichtingen. Wel interessant is de vraag of hij of zij spijt heeft van zijn de eerdere studiekeuze. Over alle richtingen WO en HBO bij elkaar ligt het aantal dat opgeeft spijt te hebben op 15% resp.21%, maar een kleine verbetering tegenover vorig jaar met resp. 26% en 23% . Hoe zit het met onze studierichtingen? Alle drie de WO-opleidingen doen het minder goed dan vorig jaar waarbij opvalt dat de Milieuwetenschappers het minst gelukkig waren met hun studiekeuze van destijds. Bij de HBO-opleidingen zien we hetzelfde beeld, ook hier de MiIieustudies met de minst tevreden oud-studenten. |
|
|
 Home | terug naar begin van dit hoofdstuk  |