GN586Frans van Schooten Senior (de vader van Frans van Schooten Jr) heeft een Nederlandstalige versie van de "Elementen van Euclides" geschreven. Het is in 1617 uitgegeven door Govert Basson. Het is niet de eerste Nederlandstalige uitgave. In 1606 verscheen de eerste druk van "De ses eerste Boecken Euclidis, Van de beginselen ende fondamenten der Geometrie Door Jan Pietersz Dou, Der stadt Leyden Lantmeter ende Wijnroeyer". |
Alle 15 boeken Euclides
Frans van Schooten Senior was dus niet de eerste, maar hij was wel vollediger omdat zijn uitgave alle vijftien boeken bood in één band. In universiteitsbibliotheek zijn nog enkele boeken bewaard. In Groningen ligt een bijzonder exemplaar, met nummer GN586. Dat exemplaar is ooit door de eigenaar helemaal uit elkaar gehaald en overnieuw ingebonden in een schrift. In dat schrift staan de nodige aantekeningen. Ook heeft de eigenaar in de gedrukte tekst correcties aangebracht.
Transcriptie
Hieronder staan links naar pagina's met zowel de tekst als afbeeldingen van het boek.
voorwoord
Woordgebruik
In dit boek komen zowel latijnse als nederlandse namen voor. Opvallend is het woord "superfitie" voor oppervlakte. Op de website Stevin en de Ingenieursschool wordt dit woord ook gebruikt. In een rekwest staat dat de volgende geometrische zaken aan de orde kwamen op het toelatingsexamen voor de Ingenieursschool.
Wat een linie, houck en superfitie is.
Wat een rechten, scharpen en wijden houck is.
Wat basis, perpendiculaer en parallell linien sijn.
Wat circkel met sijn centrum, diameter en circonferentie is.
Wat tryangel, quadraet en parallellogram sy.
Wat gelijcksijdige, gelijckbenige, ongelijcksijdige, rechthouckige, wijthouckige en scherphouckige tryangel is.
Wat gelijckwijdige corpora en piramiden sijn.
Vorders de manier, hoe door behulp der sijden en anders alle tryangels gemeten werden.
Item hoe alle parallellogrammen en viercanten met twe gelijckwijdige sijden gemeeten werden.
Item hoe alle cirkels gemeten werden.
Item hoe alle gelijckwijdige corpora en pyramiden gemeten werden.