Zwart heeft geen al te beste reputatie. Het is de kleur van het kwaad en, erger nog, de dood. Niet alleen in onze cultuur, maar in de meeste culturen. Zwarte bladzijden, de zwarte dood, zwarte zaterdag, een zwart gat en meer van dit soort uitdrukkingen drukken niets goeds uit.
Het is gebleken dat rood van invloed kan zijn op de prestaties bij contactsporten. Sporters met rode kleding blijken meer wedstrijden te winnen, m.n. in situaties waarin beide partijen nagenoeg even sterk zijn. Blijkbaar gaat er een intimiderende werking uit van rood, of voelt de sporter met rode kleding zich net iets sterker.
De vraag die dan opkomt is of zwarte kleding ook het gedrag van mensen beïnvloedt. En hoe zien we anderen met zwarte kleding? Mark G. Frank en Thomas Gilovich deden hier in de jaren tachtig van de vorige eeuw onderzoek naar en verslag van onder de fraaie titel: 'The dark side of self- and social perception: black uniforms and agression in professional sports' (Journal of Personality and Social Psychology; 1988).
Lees hier verder.
Nederland vergrijst. Van de nieuwe wagens is ruim 60 procent grijs of zwart. In 1990 was dat nog 33 procent. Bestaat er verband tussen de kleur van een auto en de persoonlijkheid van de bestuurder? Volgens Graham Davies, psycholoog aan de Cambridge University, berust dit idee vooral op associaties van andere weggebruikers. Blijkbaar zijn we geneigd om autokeuze te beschouwen als een onbewuste weerspiegeling van iemands persoonlijkheid.
Lees hier verder.
Dat laat niets te raden over. Deze tegenpool van vriendschap en liefde is een sterke, persoonlijke en vooral negatieve emotie.
Grafiek 16 – vijandschap
Zwart is goed voor maar liefst 39% en grijs voor 12%. Daarmee vormen de achromatische kleuren (wit, zwart en grijs) de helft van het kleurenpalet. Verder zien we nog 12% voor geel en rood. Het rood duidt blijkbaar op de opwinding waarmee vijandschap gepaard gaat. Geel is niet alleen een zonnige kleur, maar ook de kleur van gif en verraad. Judas staat op schilderijen van het Laatste Avondmaal vrijwel altijd afgebeeld in een geel gewaad. Het is dan ook een waarschuwingskleur bij uitstek.
Angst
Angst is ook een negatief begrip. Toch verschilt het van bijvoorbeeld vijandschap, omdat angst een emotie is die men min of meer passief ondergaat. Wie bang is wil zich het liefst verbergen. Vijandschap is veel meer naar buiten gericht en vraagt om daden.
Grafiek 17 – angst
Zwart is nog steeds de dominante kleur (25%), gevolgd door grijs met 16%. Daarna volgt verrassenderwijs blauw met 11%. Blauw zullen we meestal terugzien bij positieve en tamelijk neutrale begrippen. Het doet negatief van zich spreken in begrippen die zijn te vertalen in 'feeling blue'. Denk dan aan eenzaamheid, verloren en verlaten zijn.
Haat
Haat is te omschrijven als een zeer sterke emotie die misschien nog negatiever is dan vijandschap. Het is het absolute tegendeel van liefde. Het kan groeien, sluimeren, gestimuleerd of onderdrukt worden. Vaak een zaak van de lange adem die ineens tot uitbarsting kan komen.
Grafiek 18 – haat
Een explosief begrip dus. Het negatieve element zien we vooral in de 36% zwart; het explosieve in de 23%. Daarmee is meer dan de helft in beeld gebracht. De 12% geel geldt weer als de gifkikker die door haat wordt opgewekt.
We zien veel overeenkomsten met vijandschap.
Stellen we een overzicht samen, dan zien we dat zwart, veelal in combinatie met rood en geel, vooral te vinden is bij negatieve, persoonlijke en emotionele concepten.
Grafiek 19 – negatieve emoties
©2020 Willem Visser / ontwerp: BEELD&TAAL txtpro*nl