Van Iwema naar Euwema

1^e ('bekende') generatie

HARCKO IWEMA

geboren vr 1485 (?)

'Richter en Schepper'

(Buurrechter en Zijlrechter)

'tot Niebert en Nuis'

en dus ook op gezette tijden Grietman van Westerdeel-Vredewold  (1516-1525)

Nakomelingen:

Leo, in 1559 in elk geval wonend op de Iwemaheerd (zie hieronder), was in 1561 'Schepper tot Niebert': zijl-(waterschaps-)rechter van Westerdeel-Vredewold, samen met de eigenerfde Hille Fossema. Gehuwd geweest met Wijbrich Wijers. Waarschijnlijk heeft deze Leo een zoon Dato gehad, wiens kinderen Leo, Lucke en Hendrik heetten: zie pag. 10 en 11.

Drieuwes of (An)Dreus (1532-1600) - zie verder 2e generatie

Luppe, gehuwd met Wege Cruisinga, was woonachtig op de Landersmastede te Doezum. Was in 1561, 1566, 1571 en 1576 grietman van Langewold, het 'onderkwartier' van het Westerkwartier waartoe Doezum behoorde (zie verder volgende pag.)

Date heeft misschien slechts vrij kort geleefd, want hij is in deze periode niet terug te vinden; wel duikt verderop in de Iwema-familie de naam Date nu en dan op, dus wellicht werd hij op deze wijze in ere gehouden.

1e vermelding in Inventaris Huisarchief Nienoord onder No. 14:

Anno 1516 - Sunte Johannes-avent baptiste toe mydsomer - Koopbrief, waarbij Hoyt Fockema te Marum en Pape haar zoon verkoopen aan Wigbolt van Ewsum een sathe lands liggende op de Lynde.(op perkament met het gebroken uithangend zegel van Vredewold, verzegeld door Harke Ywema, grietman van Westerdeel-Vredewold.)

2e vermelding in Inventaris Huisarchief Nienoord onder No. 22:

Anno 1528 - Maandag nae palme - Koopbrief, waarbij Anne tho Melyck en Sydye zijne huisvr. verkoopen aan Doctor Laurentius ten bate des nyen conventes thot Lukswolde, gefundeert ende nyes gestichtet van de susteren to Reyde, n gras land onder Noordwijk. (afschrift uit de 16e eeuw op papier; het origineel verzegeld door Harcko Ima (= Iwema), grietman in Westerdeel-Vredewold.)

3e vermelding in Inventaris Huisarchief Nienoord onder No. 537 a:

Anno 1537 - Maandag na St.Simon en Judens(?) - Huwelijkscontract tusschen Iwo Auwema en Frouke Jelkema, verleden voor Johan Hopper, pastor in Oldebuert (=Tolbert), Harcko Ywema, heer Egbert Mensema, prebendaat ten Niekercken en Frans Bijwema. (Jelkema: eveneens een welgesteld eigenerfdengeslacht uit Niekerk, doch de bruidsschat voor voornoemd huwelijk kostte vader Ewe en moeder Ena de halve heerd, een stal koeien n nog een zilveren servies. De volgende oorlogsjaren hebben dit geslacht verder de das omgedaan: in 1600 moest de Yelkemaheerd gerechtelijk worden verkocht.) De bruidegom Iwo Auwema is (later) 'redger' in Vredewold.

Harcko Iwema is wellicht gehuwd geweest met een dochter (genaamd Lucke?) uit het Marumer eigenerfden-geslacht Renckema, want in deze familie kwamen toen de voornamen Lubbe en Date voor. Uit een koopbrief anno 1599 (no. 135) blijkt dat hun Renckemaheerd te Melick onder Marum toen al was overgenomen door Christoffer van Ewsum.

Uit Inventaris Huisarchief van de Nienoord:

No. 416: Anno 1546 - Donderdag na Inventio sancte crucis - Verzegelde verklaring van Ocko Meijnema en Rempt Herema, grietmannen in Langewold, betreffende de 'reijding' en meting der venen van Hiddo van Ewsum in Vredewold door den landmeter Hinrick Janssen 'geswoeren landmeter bij den hoeve van Westvrieslandt', op verzoek van Hiddo van Ewsum en de volmachten uit Ooster- en Westerdeel-Vredewold, nl. Tyepko Douwema, Iwo Auwema, Leo Ywema en Joucko Theijens en in tegenwoordigheid van deze en van getuigen. Hierin ook over wolvenjachten (ontbreekt een gedeelte). (afschrift op papier.)

No. 434: Anno 1559 - 25 Augustus - Uitspraak van Lambert Offeringa en Iwo Auwema betreffende de verdeeling van landen en venen onder Marum en Nuis tusschen Christoffer van Ewsum en Leo Iwema. Hierin de plaatsnamen Uwemaheerd, Wijbbemaheerd, Broeksloot, Swarte Rijt, Herijngeveen, Bollemeer, Breemhaer.

(op perkament met de uithangende zegels van van Ewsum en Langewold, gezegeld door de grietmannen

[van Langewold - i.t.t. Vredewold nog wel 'eigen baas'- J.E.] Luert Grevinge en Meijt Harckema.)

No. 104: Anno 1559 - 22 October - Verzegeling, waarbij Leo en Andreas Iwema overdragen aan Johan en Wig  bolt van Ewsum eenige veenen onder Tolbert. Deze verzegeling is opgenomen in eene getuigenverklaring d.d. 16 November 1559, afgelegd door de getuigen Anthonius Lippinck pastor te Niebert, Albert Yffkema, Sycke Harckema, Tee Bonnema, Heddo Euema, Warner Tammunge en Focko Sappema. (op perkament met het uit-hangend zegel van Langewold, verzegeld door Luyrt Grevynck, richter in Noordhorn, grietman in Langewold.)

No. 105: Anno 1559 - 6 November - Verzegeling waarbij Ewe Awema, Albert Isstrum, Sicke Harkema, Tee Bunnema, Ilo Gratema, Leo en Dres Iwema, Hedde Euema, Focko Sappema, Warner Taminga, Garbrant Derk Weersema, Peter Bennema, Menno Hijmersma en de (andere? J.E.) eigenerfden van Niebert en Tolbert overdragen aan Johan en Wigbolt van Ewsum een stuk veen aan de Zwarte Rijth, en zulks, omdat de van Ewsums hebben betaald de proceskosten tegen den abt van Aduard in zake het veen ter Hellen, waarin Maria van Hongarije, Johan van Ligne graaf van Aremberg, Gerhardus van Dwingell abt tho Jerusalem (klooster Gerkesklooster - J.E.) George Jarges en Mr. Hans Winckens uitspraken hebben gedaan. (afschrift uit de 18e eeuw op papier; het origineel verzegeld met het zegel van Langewold door den grietman Luert Griminghe en met de zegels van Johan Hopper pastor te Tolbert en Anthonius Lippinge pastor te Niebert.)

(De hier genoemde Euema zou te maken kunnen hebben met het geslacht Euwema uit Lutjegast)

No. 435: Anno 1561 - 9 en 11 Juli - Getuigenverklaring, afgelegd voor Egbert Bijwema en Luppe Iwema, grietmannen van Langewold, door Focke Syndynge, Albert Rsche, Hebbele Meijts en een aantal anderen betreffende de ligging enz. van venen onder Tolbert en Midwolde. (Hierbij een mandaat van Stadhouder en Hoofdmannen d.d. 5 Juli 1561 aan genoemde grietmannen om Woensdag e.k. te komen in Bennyngehuis te Midwolde om op verzoek van den heer van Ewsum getuigenissen in te nemen.)

No. 116: Anno 1566 - 26 Juni - Koopbrief, waarbij Johan Fockens verkoopt aan Christoffer van Ewsum veenen onder Nuis nabij het Bollemeer en den Leijdijck. Getuige is o.a. Gerardus Albertus, pastor te Marum. (op per-kament met uithangend zegel van Langewold verzegeld door de grietmannen Boelo Brungers en Luppe Iwema) No. 119: Anno 1566 - Michaelis archangeli avond - Koopbrief, waarbij Poppe Houtsma en Griete zijne huisvr. verkoopen aan Jr. Christoffer van Ewsum thoe Rasquardt, Bafflo en Jenleth vijf mannen mat hooiland onder Lukaswolde.(uithangend zegel van Langewold, verzegeld door Luppe Iwema en Boele Brongers, grietmannen.)