"intaminatus fulget honoribus" of: fan van een boef

mariël otten © 2016-02-06 [txt;img]

Als in de Eggertzaal van de Nieuwe Kerk de persoon naast me iets vraagt in de trant van "waar ken jij hem van?" antwoord ik zonder schroom: "Ik ben al fan van zo hoog" en ik wijs naar iets wat de hoogte van een kleuter zou moeten aangeven. Fan van jongs af aan. Fan van een beeld op een prachtige boulevard, tenminste toen nog - tussen de vroegere grandeur en latere megalomanie. Michieltje - nog steeds doel op alle tochten richting Vlissingen.

Als ik van de familie was of bij de marine dan had ik een beter excuus gehad voor mijn aanwezigheid vandaag in de Nieuwe Kerk. Ik ben geeneens een Zeeuw! Maar waarom heb je eigenlijk een excuus nodig om fan van Michieltje te zijn?
Met het excuus van een-site-over-Zeeland begeef ik mij op de vroege ochtend van de zesde februari richting Nieuwe Kerk. Daar mag ik als een van de 120 aanwezigen de steile trap afdalen van de crypt en heel even naast de kist staan van onze grootste zeeheld: Michiel de Ruyter.

Links: De jongste telg van de familie opent de crypt. Rechts: Frits de Ruyter-de Wildt bij de kist. [kapiteinotje © 2016-02-06]

Er zijn niet veel mensen die de deur van de crypt open zien gaan. Sinds vandaag hoor ik bij de happy few. Maar iets weerhoudt me er op 't laatste nippertje van om de trap ook echt af te gaan. Het zicht op de kist daar beneden bevredigt mijn journalistieke honger. Verder ga ik niet.
Ik kan tegenwoordig niet naar iets met De Ruyter of de marine gaan zonder een onstuitbare opwelling van pacifisme. Dit ongemak is in onze gepolariseerde wereld net zoiets als Sinterklaas vieren zonder te protesteren tegen Zwarte Piet. Waar sta je?

Links: Péter Danku en Saskia Molema plaatsen een krans namens de Hongaarse ambassade. Rechts: de marine. [kapiteinotje © 2016-02-06]

Tijdens de bijeenkomst in de Nieuwe Kerk wordt herdacht dat Michieltje 340 jaar geleden, op 11 februari 1676, zesentwintig Hongaarse predikanten bevrijdde uit de slavernij. Het leverde hem de eeuwigdurende dankbaarheid op van het Hongaarse volk en een gedenknaald in Debrecen. Hier bij het praalgraf hangt een zilveren lauwerkrans met de (26) namen en sinds 2007 is er ook een plaquette bij Michieltje in Vlissingen. Je kunt er geen actiefilm op baseren want de "bevrijding" had niet veel meer om het lijf dan dat de mannen na enig aandringen van De Ruyter - in zijn dagen al een held en man van aanzien - zonder slag of stoot werden overgedragen aan de Nederlandse vloot.

Vorig jaar schreef ik in de aanloop naar de première van "Michieltje: de film" elke dag een geïllustreerd verhaaltje op Facebook - nu terug te lezen en te bekijken op Kapitein Otje op zoek naar Zeeland. De bevrijding van de Hongaarse predikanten ontbrak tot nu toe in die reeks. Het beeld van Michieltje-als-slavenbevrijder stuitte me tegen de borst. Dan had hij toch beter zijn best moeten doen.

Later die dag sta ik te demonstreren tegen Pegida en een kameraad uit strijdbaarder dagen merkt op: "De Ruyter was een boef", waarop ik zonder aarzelen zeg: "Mijn vader was ook een boef". Dat lijkt mij een diplomatieker antwoord dan "Intaminatus fulget honoribus" ("hij blinkt in onbezoedelde eer", komt van de dichter Horatius, opschrift op De Ruyter's familiewapen). Ik vraag mij af waar Michieltje vandaag zou staan: bij de Dokwerker om te betogen vóór hulp aan mensen in nood of bij de Stopera om te demonstreren tegen de komst van vluchtelingen?

Zie ook 2015 Michieltje: de film