de oude stadsmolen en het molentje

mariël otten [txt+img]

"As mensen de naeme Zoetelande ore, dan dienke ze 't eeste an 't strange en de dunen, an de meulen of de kèreke, misschien wè an de kustmarathon of an de Meêuwen. Toch is t'r in Zoetelande ies te zien wi naebie iedereên achteloôs an vôbie loopt. Ik vinde't mien taâk die kleine bezienswaerdigheid toch wereldkundig te maeken. 't Is een geschiedenis vol drâma!"

Zo begint de column Streektaal: "Nie alleên dunen en strange!" van Frans van der Heijden in de PZC van 15 maart 2014. De bezienswaerdigheid zijn de twee ganzen op 't weitje bij de molen.

Een stadsmolen in een dorp dat allang geen zelfstandige gemeente meer is? Ja, de oude molen van Zoutelande én die van 1722 zijn gebouwd in opdracht van Vlissingen. De heerlijkheid Zoutelande was eertijds (van 1617-1857) in bezit van de Scheldestad. Tot de "heerlijke rechten" hoorde ook het recht van de wind. Boven de deur is een gevelsteen aangebracht met de tekst: Het stadsbestuur en het volk van Vlissingen hebben deze molen doen oprichten en bouwen in het jaar onzes Heren 1722. Dat bouwjaar is ook ingehakt in een deur aan de binnenzijde van de molen. Onder een opengewerkt stuk van de vloer op de begane grond van de huidige ronde stenen grondzeiler zijn restanten te zien van de oude fundering van de standerdmolen die hier eerst stond en in 1721 omwaaide.

Sinds "mensenheugenis" stond op het erf naast de naamloze grote broer het miniatuurstellingmolentje "De Korenbloem". Ontzettend jammer dat die nu weg is. Ze is gelukkig niet helemaal uit het dorp verdwenen, maar staat een stukje verderop aan het eind van de Wielingenstraat. [kapiteinotje © ]

De korenmolen uit 1722 is tot 31 december 1976 in bedrijf geweest. Vijf generaties Adriaanse lieten van 1801 tot 1999 de wieken draaien. Het ging bijna twee volle eeuwen over van vader op zoon. De laatste beroepsmolenaars, Johannes en Jacobus Adriaanse, werden "de apostelen" genoemd. Na het overlijden in 1999 van broer Ko nam vrijwilliger Jan de Witte het over.

Waar is Snabbeldorp?